Mijn eerste Zingevingsfestival
Door Jamal Bedijn
”Het Zingevingsfestival moet je een keer gezien hebben, vooral als je nieuw bent bij VNN!” Zo luidde het advies. Met enige aarzeling gaf ik me vorig jaar op als vrijwilliger. Van het advies bleek niks gelogen.
Het Zingevingsfestival
Het Zingevingfestival is een ééndaags festival dat elk jaar wordt gehouden voor cliënten van VNN, Cosis en GGZ Drenthe. Met bussen komen ze naar een evenemententerrein dat is ingericht om ze een speciale dag te bieden. Er zijn verschillende activiteiten op het gebied van herstel, welbevinden en gewoon een fijn dagje uit. Van rustig schilderen tot yoga, of bijvoorbeeld scuba duiken in een tank. De invulling wordt verzorgd door een combinatie van externe partijen en een groep vrijwilligers. Vanuit elk van de betrokken organisaties melden vrijwilligers zich aan. Zo ook ik, voor de eerste keer.
Napoleon
Als vrijwilliger zijn er verschillende taken die je kunt uitvoeren, maar één daarvan sprong er voor mij uit: het calamiteitenteam. Een serieuze titel, maar het houdt vooral in dat je rondloopt over het terrein en een oogje in het zeil houdt. Je dient als aanspreekpunt als iemand hulp nodig heeft. Ik heb in het verleden met veel plezier als beveiliger gewerkt op festivals, dus dit leek wel in mijn comfortzone te passen. Toen ik me ’s ochtends meldde moest ik toch even slikken. Bij mijn taak hoorde namelijk ook een uniform: een knalgroene napoleonjas! Die hoorde er absoluut bij, werd mij verteld. ”Anders weten de mensen niet dat ze jou moeten hebben voor hulp. Dat zijn ze zo gewend.” Vaarwel comfortzone, dacht ik bij mezelf.
Thuiskomen
Zo ging de dag van start. In mijn nieuwe uniform observeerde ik de instroom van mensen en hoe ze werden verwelkomd door de organisatoren en de andere vrijwilligers. Die waren net als ik gekleed in bijzondere kostuums. Ik kon mijn ongemakkelijkheid snel loslaten. Niet door de andere uitgedoste vrijwilligers, maar door hoe de cliënten hun entree maakten. Die leken zich volkomen thuis te voelen. Het was duidelijk te zien dat ze hier naar hadden uitgekeken, en toch was er ook een mate van vanzelfsprekendheid. Natúúrlijk waren ze weer welkom, natúúrlijk stond er van alles moois voor ze klaar en natúúrlijk werd het een mooie dag. Dat maakte indruk op me. Bij sommige bezoekers had ik het idee dat deze dingen in hun dagelijkse leven juist niet zo vanzelfsprekend zijn.
Onze Gerrit is kwijt
Zoals verwacht hoefde ik die dag bijna niks te doen dat leek op beveiligingswerk. Ik was daardoor vrij om rond te lopen en mijn ogen uit te kijken. Ik deelde water uit, en af en toe wees ik iemand richting een activiteit. Het was toch waar: de napoleonjas maakte me herkenbaar als aanspreekpunt. Maar plotseling was daar toch een actie moment. Of ik snel wilde komen, want twee dames waren in paniek. En inderdaad: twee dames waren hun vriend Gerrit kwijt, die tevens hun chauffeur was die dag. De een was in tranen en de ander was zo geschrokken dat ze zich helemaal beroerd voelde. Ze waren bezorgd over Gerrit. Zou het wel goed met hem gaan? Hoe konden we dit nu oplossen?
Ik zag dat ook nu de napoleonjas een zekere indruk maakte, dus ik heb geprobeerd dat maar te benutten. ”Geen zorgen, ik ben er nu! En ik kan allerlei dingen regelen, daar ben ik voor. Zoals deze gratis glaasjes water, kijk eens! Terwijl we die opdrinken gaan we samen een plan maken.” We waren het al snel eens dat de dames al precies op de juiste plek zaten. Gerrit zou hun daar vast als eerste zoeken. En bij nader inzien was het toch niet zo zorgelijk dat Gerrit wat langer op zich liet wachten. Hij is de drukte van het festival immers ook niet gewend. Niet veel later kwam ik het drietal tegen op het terrein. Geen tranen in zicht. De napoleonjas had zijn werk gedaan.
Mooimakerij
De plek waar de dames op hun vriend hebben gewacht is een belangrijk onderdeel van het Zingevingsfestival: de Mooimakerij. De Mooimakerij is een ruimte waar kappers kosteloos hun diensten aanbieden en waar bezoekers zich kunnen laten masseren en mooi maken voor de dag. Het is verreweg het meest populaire onderdeel van het festival en mensen kunnen er het hele jaar naar uitkijken. Voor sommige mensen is het de ene keer in het jaar dat ze zichzelf een knipbeurt kunnen gunnen. Het was mooi om te zien met hoeveel plezier dat voor de mensen werd geregeld. Met veel aandacht en gezelligheid werden de flinke rijen mensen gestaag geholpen. De dankbaarheid en het plezier van een frisse coup waren hierbij niet te missen.
Trots
Ik eindigde de dag met een goed gevoel. Ondanks mijn gastheer-achtige rol, was het duidelijk dat ík juist te gast was. Het was echt een festival van de mensen zelf. Het was gaaf om te zien dat ze zich zo thuis leken te voelen. En bijzonder hoe verschillend de bezoekers aan de oppervlakte konden lijken. Jong, oud, ruig, kwetsbaar… Nergens botste dat. En waarom zou het ook? Iedereen heeft behoefte aan een plek waar je welkom bent, waar je jezelf mag zijn en gewoon een fijne dag kunt hebben in de zon. Dat zou voor iedereen eigenlijk vanzelfsprekend moeten zijn. De dag maakte me trots op het feit dat VNN onderdeel is van het Zingevingsfestival.
Hoe fijn kan het zijn…
Dinsdag 21 juni was er gelukkig weer een Zingevingsfestival. Twee jaar kon het niet doorgaan vanwege corona perikelen. Nu was het een stralende dag. De vaste locatie in Bakkeveen was bezet. Voor deze keer werden we verwacht in Opende, bij Strandheem.
Ik was nog niet binnen of ik trof een gepensioneerd psychologe van de GGZ Friesland. Zij heette me welkom in een prachtige geborduurde jas. En nog even verder schoof ik aan bij een hele delegatie uit Friesland. Leuk om mee te maken.
Eerst maar wat koffie/wafel/slagroom en aardbei. Met de bonnen in het boekje is alles gratis. Ik maakte kennis met T. Het was de eerste keer dat zij op het festival was, en we besloten samen de boel te gaan verkennen.
Eerst maar naar de tent voor de meditatie. T. kon er maar niet over uit wat een prachtig plek dit was. In gedachten en voor haar geestesoog zag ze het al voor zich… allerlei mensen die zich zouden laten onderdompelen om een nieuw leven te beginnen. Het leek haar ook wel wat voor mij. De meditatie bleek een verhalen vertelster te zijn… welke vogel vind je mooi en waarom. Dat was een fijn intermezzo.
Eenmaal buiten de tent, toen T. die grote plas weer zag, begon het weer te kriebelen. Het nieuwe leven, een omkering,.. zij zag het voor zich. Maar eerst nog bellen blazen. Met stokjes en een touwtje, een emmertje sop, in de juiste windrichting en met wat geduld lukte het ons zowaar om mooie bellen te produceren. Zeker T. was er bedreven in.
Na een portie friet zaten we in de schaduw op het terras te genieten van de muziek van Niels Dansen. Hij had bij de Cliënten Raad Inspiratieprijs de masterclass van Wander Kars gewonnen en daar was een nieuw lied uit geboren. Dus dat wilden we horen. In principe kan hij alles maken, maar meestal draait hij instrumentale zelfgemaakte popmuziek. Dat doet hij goed. Heel fijn en swingend. Allerlei bekenden schoven aan en gingen voorbij.
In de mooimakerij werden er portretfoto’s gemaakt. De fotograaf gaat net zo lang door totdat jij tevreden bent met de foto. Na een korte aarzeling, maar met deze wetenschap, ging T. er eens goed voor zitten. En volgens mij is het een heel mooi plaatje geworden. Die krijgt ze nog.
En toen kwam het hoogtepunt. Terwijl ik mijn nagels knalblauw liet lakken, lag T. naast mij in een relaxstoel. De schoonheidsspecialiste deed wat er van haar gevraagd werd en langzaam maar zeker zag ik een totale ontspanning komen. Ze straalde rust uit. Niets meer van wat er nog allemaal moest gebeuren, maar tevreden met wat er was.
Nog even een kopje koffie samen en toen werd het 4 uur, de tijd waarop de bussen vertrokken. We namen afscheid. Zij gaf me nog snel een klein briefje met haar telefoonnummer.
T., bedankt voor je gezelschap. We hadden samen een geweldige dag. En jij was top.
Vormen van zingeving
Door Henk Staats
Al jarenlang organiseert GGZ Drenthe samen met een paar andere organisaties op het gebied van Geestelijke Gezondheid een zingevingsfestival. Alweer een aantal jaren op dezelfde locatie in Bakkeveen. Op de grens van Friesland en Drenthe. ‘Kom op Verhaal’. Elk jaar het hoofdthema en veel op het gebied van creativiteit. Veel workshops als het gaat om creatief zijn en veel muziek. Muziek en bandjes en zanggroepen.
Dit jaar was ik er weer een keertje bij. Zingeving en Geestelijke Gezondheid en vooral creativiteit. Dat spreekt me wel aan. Muziek luisteren en eigen liedjes. Zanggroepjes en zelf de liedjes kiezen en vooral passief luisteren. Hoe ik kan genieten van al die creativiteit.
Ontmoeting is ook belangrijk natuurlijk. Mensen die ik al een tijdje niet heb gezien en weerzien. Overleven en soms is het overleven en zien dat we het allemaal overleefd hebben ?.
Het sub-thema was “iedereen is van de wereld “. Daar kun je dus van alles van maken. Iedereen telt mee bijvoorbeeld en dan maakt het niet uit of je het maatschappelijk ver geschopt hebt of niet. Geestelijk ziek of verslaafd en wat dat met je doet. De draad na verloop van tijd weer oppikken en een eigen invulling aan je leven mogen geven. Al dan niet met hulp en al dan niet creatief en al dan niet samen met anderen.
De dag zelf en een aantal mensen zwaaien met vlaggen van allerlei landen. Dames in fleurige kledij en een programmaboekje met consumptiebonnen. Bussen en weten dat het autobezit onder de cliënten niet groot is. Uit allerlei delen van Drenthe vertrekken er bussen en zelf maak ik ook gebruik van 1 van die bussen. De Frieslandroute. Emmen richting Drachten en genieten van het boerenlandschap en de aardappelen staan in bloei.
Zin geven aan het leven en mijn eigen zingeving. Er willen zijn voor een ander en speciaal voor mijn lief en alles wat haar dierbaar is. De liefde en het leven en samenleven en humor. Schrijven en de sociale media.
Creativiteit en een uitlaatplek hebben voor. Waarmee ik gekte kan voorkomen in een wereld met heel veel gekte ?.
Leven in Nederland en hoe goed we het kunnen hebben. Met de klemtoon op kunnen en wat we er zelf van kunnen maken. Arbeidsongeschikt en hierdoor tijd genoeg en hoe vul je die tijd zinvol in. Mijn blog is 1 van de dingen waarmee ik deze tijd invul. En rust natuurlijk. Hoe belangrijk niets doen kan zijn. In een wereld waarin niets doen niet echt populair is ?. En dat gaat weer op klagen lijken. Soms is iemand het ‘niets doen’ nodig. En dat mag ook.
Zingeving. Het werk, het gezin en je rol in het systeem. Streven naar veel en beter dan de vorige generatie. Ook een vorm van zingeving. Als het gaat om beter. Dit kunnen we dan weer op verschillende manieren vormgeven. Ook snel en sneller schijnt er een beetje bij te horen. Terwijl langzamer veel leuker kan zijn ?
Zin geven aan het leven en dit mag iedereen ook voor zichzelf invullen. Het zingevingsfestival. Een leuk jaarlijks uitje waar ik altijd vrolijk weer vandaan kom ?.
En iedereen is van de wereld en de wereld is van iedereen !!
Een EHBO inzet met een gouden randje
Ik neem jullie graag mee naar het Zingevingsfestival in Bakkeveen. Een dag voor cliënten van GGZ Drenthe, Verslavingszorg Noord Nederland en Promens Care. Een doelgroep die wat verder bij mijn vandaan staat, psychiatrie en verslavingszorg. Misschien is het daarom dat ik gister met zoveel meer levensbagage terugkwam.
Het festival start om 10.00 uur en al snel is het terrein gevuld met enthousiaste bezoekers. Het thema voor deze editie is ‘Iedereen is van de wereld en de wereld is van iedereen’ Op de plattegrond zie ik dat er veel activiteiten zijn waaraan de bezoekers deel kunnen nemen. Maar er is ook ruimte voor stilte en bezinning.
Er is voor ons groepje EHBO-ers een ruimte vrijgemaakt bij de receptie in het hoofdgebouw. We zitten naast de mooimakerij. Bezoekers kunnen daar naar de kapper, hun nagels laten lakken of genieten van een ontspannende gezichtsmassage. Deze activiteit is gewild en al snel hangt er een bordje ‘Kappers vol’.
Vlak bij ons staat een piano. Menig bezoeker gaat even op de kruk zitten en trakteert de aanwezigen op een zelfgekozen muzieknummer. Een gezellig tafereel. Totdat mijn oog op een wat verlegen jongen valt die bij de piano drentelt. Het straalt er vanaf, zal ik wel of zal ik niet? Hij gaat zitten en concentreert zich volledig op de piano. Zijn vingers zoeken zorgvuldig de toetsen en dan begint hij te spelen. Ik herken het meteen.
And now, the end is near
And so I face, the final curtain
De manier waarop hij de achter de piano zit, de toetsen zoekt en aanslaat laat zien dat hij met zoveel gevoel dit nummer speelt. Het raakt me en in gedachten zing ik de tekst mee. Ik realiseer me ineens dat deze bezoekers zoveel bijzondere bagage meedragen en dat die soms zo complex is. In onze harde wereld wordt hier (ver)oordelend over gedacht. Ook ik ben hier schuldig aan. Een drugsverslaving, dat doe je toch zelf? En dat je psychisch zo onderuit gaat, dat heb je toch zelf in de hand? Goed voor jezelf zorgen, dat is toch iets wat iedereen moet doen? Je laat jezelf toch niet zo diep zinken? Toch is het iets genuanceerder en ben ik na een gesprek met lieve vrouw van de organisatie anders gaan denken en krijg bewondering voor de begeleiders, die vaak dag en nacht klaar staan voor deze kwetsbare mensen in onze samenleving.
Het is voor ons een rustige dag. Slechts een enkele keer wordt onze assistentie gevraagd. De benadering van deze mensen vraagt een andere aanpak. Maar we voelen het haarfijn aan. In de auto, terug naar Hoogeveen, zijn we stil en denken we alle vier op onze eigen manier terug aan deze mooie dag.
’s Avonds ga ik nog even aan het werk in de tuin. Dit doe ik het omdat het nodig is, niet omdat ik het leuk vind. Het onkruid groeit inmiddels boven het tuinhekje uit. Ik ga aan de slag en denk nog eens na over de dag. Ik laat de betekenis van het woord zingeving in mijn gedachten voorbij gaan: het zoeken naar de zin, de bedoeling of het doel van het leven of van grote gebeurtenissen in het leven. Tja, dat is voor iedereen verschillend. En het ligt er natuurlijk ook aan wat je meemaakt in je leven. De een wordt door het leven gedragen, de ander wordt er door geschopt. Een ding is mij wel duidelijk; het leven is voor niemand perfect. Net als mijn tuintje trouwens, maar dat vind ik niet erg. I did it my way.
